Atrophaeus
Bacillus atrophaeus jest stosowany jako mikrobiologiczny biostymulator, ze
względu na swoją zdolność do kolonizowania ryzosfery i produkcji hormonów
roślinnych, enzymów i innych substancji, które promują wzrost i rozwój roślin
(m. in. IAA, fitaza, proteaza, siderofor, ksylanaza, ß-glukanaza). Może również
poprawiać zdolność roślin do przetrwania w stresujących warunkach, takich
jak susza czy wysokie i niskie temperatury. B. atrophaeus wykazuje również
działanie fungistatyczne, przez konkurencję o przestrzeń z patogenami
chorobotwórczymi. Warto zwrócić uwagę na szczep ABi05, który może
zasiedlać ryzosferę już w temperaturze gleby 8 O C. Dla większości bakterii z
rodzaju Bacillus jest to 10 lub 12 O C. Ponadto ten szczep w gotowym
preparacie jest zamknięty w cyście (formie przetrwalnikowej), dzięki czemu
jest dużo bardziej trwały w przechowywaniu, a także cechuje się bardzo
wysoką koncentracją (min. 2.5 ×10 10 zarodników/ml). Uzyskano to dzięki
zaawansowanemu procesowi technologicznemu podczas namnażania i
produkcji.
Azotofixans
Bacillus azotofixans to wolnożyjąca bakteria wykorzystywana w preparatach,
która ma zdolność wiązania azotu atmosferycznego, ale też wspomaga
rozkład resztek pożniwnych. Wydziela substancje doglebowe poprawiające
strukturę gleby, jednocześnie wspomagając uwalnianie innych składników
odżywczych dla roślin. Wykazano, że różne gatunki Bacillus, w tym B. cereus,
B. circulans, B. firmus, B. pumilus, B. licheniformis, B. megaterium, B.
subterraneous, B. aquimaris, B. vietnamensis i B. aerophilus również mają
zdolność do wiązania azotu atmosferycznego.
Cereus
Bacillus cereus jest szczególnie skuteczny w zwalczaniu niektórych
szkodników glebowych, takich jak nicienie. B. cereus produkuje toksyny, które
są śmiertelne dla tych szkodników, co czyni go skutecznym narzędziem w
biologicznym zwalczaniu szkodników.
Licheniformis
Bacillus licheniformis jest gatunkiem bakterii, który jest często
wykorzystywany w produkcji biopreparatów. Produkuje on enzymy, które mogą
przyspieszać rozkład organiczny, co przyczynia się do poprawy struktury i
jakości gleby. Ponadto, B. licheniformis może również produkować antybiotyki,
które są skuteczne w zwalczaniu niektórych patogenów roślin.
Megaterium
Bacillus megaterium stymuluje uwalnianie fosforanów w glebie. Rośliny
mogą pobierać fosfor w postaci HPO 4 2− i H2PO 4 − , natomiast większość fosforu
obecnego w glebie jest dla roślin niedostępna z powodu tworzenia związków z
glinem, żelazem czy wapniem. Fosforany są kluczowymi składnikami
odżywczymi dla roślin, a ich uwalnianie przez bakterie B. megaterium może
przyczynić się do lepszego ukorzenienia i wzrostu roślin. Badania pozwoliły
wyodrębnić całą grupę mikroorganizmów glebowych zdolnych do
rozpuszczania fosforu do formy dostępnej oraz do mineralizacji fosforu
organicznego. Określane są mikroorganizmami rozpuszczającymi fosfor
(PSM). Są to m. in. B. circulans, B. cereus, B. fusiformis, B. pumilus, B.
megaterium, B. mycoides, B. coagulans, B. chitinolyticus, B. subtilis.
Bacillus mucilaginous subsp. siliceus
Bacillus mucilaginous subsp. siliceus wykazuje zdolność do uwalniania
potasu.
Amyloliquefaciens
Bacillus amyloliquefaciens jest szeroko stosowany jako biofungicyd, ze
względu na swoją zdolność do produkcji antybiotyków i enzymów, które
hamują rozwój patogenów roślin. Działa poprzez konkurencję o przestrzeń i
składniki odżywcze, co ogranicza rozwój patogenów. W Polsce i UE
dostępnych jest wiele preparatów zawierających różne szczepy B.
amyloliquefaciens. Zależnie od szczepu są stosowane do ochrony roślin przed
chorobami grzybowymi systemu korzeniowego lub części nadziemnych roślin.
Niektóre szczepy również wydzielają związki stymulujące rozwój roślin i
działające antystresowo.
Subtilis
Bacillus subtilis jest skuteczny przeciwko wielu różnym rodzajom grzybów, w
tym między innymi Fusarium oxysporum, Aspergillus niger, Alternaria solani,
Helminthosporium sativum. Działa głównie poprzez produkcję antybiotyków i
enzymów o właściwościach hamujących rozwój chorób grzybowych, Niektóre
szczepy mogą np. syntetyzować enzymy wspomagające rozpuszczanie
fosforu i stymulować wzrost roślin, umożliwiając im lepsze wykorzystanie
składników odżywczych obecnych w ich środowisku, co prowadzi do
zwiększonego potencjału plonowania. Co więcej, B. subtilis okazał się
obiecujący po zastosowaniu bezpośrednio na powierzchnię owoców, znacznie
redukując pozbiorcze występowanie chorób grzybowych w owocach
jagodowych. B. amyloliquefaciens, B. licheniformis oraz B. pumilus są blisko
spokrewnione z B. subtilis i należą do tzw. „subtilis spectrum”.
Thuringiensis
Bacillus thuringiensis jest jednym z najczęściej stosowanych gatunków w
biologicznym zwalczaniu szkodników. Jest znany ze swojej zdolności do
produkcji białek toksycznych dla wielu gatunków owadów, co czyni go
efektywnym bioinsektycydem. Jest stosowany w rolnictwie i ogrodnictwie do
zwalczania szkodników takich jak gąsienice motyli, muchówki czy chrząszcze.
Larwy szkodników spożywają zarodniki bakterii, następnie bakterie te
rozmnażają się w jelicie larw, powodując ich śmierć. Toksyczne białka
produkowane przez bakterie paraliżują i uszkadzają jelito, w wyniku czego
dochodzi do zakażenia. Bakteria ta nie szkodzi innym organizmom, w tym
owadom pożytecznym. Preparaty zawierające B. thuringiensis są dostępne w
Polsce i Unii Europejskiej i są szeroko stosowane ze względu na swoją
selektywność, skuteczność i bezpieczeństwo dla ludzi i środowiska.